Perceived Barriers for Physical Activity in Overweight and Obese Adolescents and Their Association with Health Motivation

CELEM PRACY: była identyfikacja barier w podejmowaniu aktywności fizycznej postrzeganych przez młodzież z nadwagą i otyłością oraz zbadanie czy istnieje związek pomiędzy postrzeganymi przez tę młodzież barierami, a ukierunkowaną na zdrowie motywacją do podejmowania aktywności fizycznej. MATERIAŁ I METODY: Badanie przeprowadzono w reprezentatywnej grupie 2300 uczniów w wieku 13-16 lat. Dane zebrano metodą sondażu za pomocą anonimowej ankiety audytoryjnej. Młodzież pytano o ich masę i wysokość ciała, bariery w aktywności fizycznej oraz motywy zdrowotne jej podejmowania. Do klasyfikacji nadwagi i otyłości posłużono się Międzynarodowym Standardem IOTF (International Obesity Task Force). W ocenie motywów podejmowania aktywności fizycznej wykorzystano analizę czynnikową metodą głównych składowych (PCA – Principal Component Analysis). W analizach zależności między masą ciała oraz poziomem motywacji ukierunkowanej na zdrowie a występowaniem skumulowanych barier w podejmowaniu aktywności fizycznej, zastosowano metodę regresji logistycznej. WYNIKI: Nadwaga i otyłość występowała u 12,4% badanych, częściej u chłopców (17,8%) niż u dziewcząt (7,8%). Do najczęściej postrzeganych barier w aktywności fizycznej u młodzieży z nadwagą należy brak energii, czasu oraz wsparcia. Trzy bariery (brak energii, umiejętności, silnej woli) oraz postrzeganie kilku barier jednocześnie istotnie częściej zgłaszała młodzież z nadwagą w porównaniu z rówieśnikami o prawidłowej masie ciała. Wśród zorientowanych na zdrowie motywów podejmowania aktywności fizycznej, w grupie młodzieży z nadwagą i otyłością najważniejsza była potrzeba poprawy zdrowia, natomiast najmniej ważna, potrzeba dobrego wyglądu. Nadmiar masy ciała okazał się istotnym predyktorem postrzegania kilku barier w aktywności fizycznej tylko u młodzieży o małym poziomie motywacji [OR 2,51; CI (1,43-4,42)]. WNIOSKI: Młodzież z nadwagą i otyłością, ale o dużej motywacji ukierunkowanej na zdrowie postrzega bariery w aktywności fizycznej podobnie jak rówieśnicy z normalną masą ciała. Motywacja jest więc kluczowym elementem, który poprzez zmianę postrzegania barier, modeluje aktywność fizyczną młodzieży z nadwagą i otyłością. W pokonywaniu barier w aktywności fizycznej u młodzieży otyłej należy kompleksowo dążyć do redukcji masy ciała oraz wspierać ukierunkowaną na zdrowie motywację.